صفحه محصول - عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی

عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی (docx) 39 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 39 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

دانشگاه آزاداسلامی واحدعلوم وتحقیقات هرمزگان روانشناسي گرایشبالینی موضوع: نگارنده: محمد علی یادگاری سپاسگزاری: سپاس و ستايش ايزد يكتا و دانا را كه خالق روح دانايي و خلاق است. يگانه معبودي كه ذكرش اولين و آخرين پناه روزهاي پرتلاطم زندگي ام بوده و خواهد بود. مراتب سپاس خود را به استاد ارجمند تقدير و تشكر: تقدیم به پدر و مادر عزیزتر از جانم و برادران عزیزم و همه کسانی که آموختند به من انسان بودن و در خدمت انسان بودن را. فهرست مطالب Contents TOC \o "1-3" \h \z \u مقدمه: PAGEREF _Toc30414935 \h 62-3 پیشرفت تحصیلی PAGEREF _Toc30414936 \h 62-3-1 عملکرد تحصیلی PAGEREF _Toc30414937 \h 62-3-2 مفهوم عملکرد تحصیلی PAGEREF _Toc30414938 \h 82-3-3 عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی PAGEREF _Toc30414939 \h 92-3 -4 مشکلات تحصیلی PAGEREF _Toc30414940 \h 112-3-5 پیشرفت تحصیلی PAGEREF _Toc30414941 \h 122-3-6 عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان PAGEREF _Toc30414942 \h 142-3-6-6 اثرات پیشرفت تحصیلی PAGEREF _Toc30414943 \h 172-3-7 عوامل تاثیر گذار در پیشرفت تحصیلی PAGEREF _Toc30414944 \h 192-3-8 شاخص های شکست تحصیلی PAGEREF _Toc30414945 \h 232-3-9 تبیین های افت و پیشرفت تحصیلی PAGEREF _Toc30414946 \h 242-3-9-1 پیشرفت تحصیلی و منبع کنترل ( درونی و بیرونی ) PAGEREF _Toc30414947 \h 242-3-9-2 افت و شکست تحصیلی PAGEREF _Toc30414948 \h 252-3-9-3 عمده ترین دلایل افت تحصیلی PAGEREF _Toc30414949 \h 26پیشینه PAGEREF _Toc30414950 \h 27تحقیقات داخل: PAGEREF _Toc30414951 \h 27تحقیقات خارج: PAGEREF _Toc30414952 \h 29منابع و مآخذ PAGEREF _Toc30414953 \h 30 مقدمه: کودکی که به دنیا می آید دارای کامل ترین و عالی ترین امکانات رشدی است و اما ظرفیت آن را دارد که به بهترین وجهی پرورش یافته و برترین کمالات را پیدا کند کافی است او سالم به دنیا بیاید و خانواده و محیطی مناسب در اختیارش قرار گیرد این محیط را والدین به وجود می آورند والدین هستندکه انرژی نهفته در وجود کودک را شکوفا کرده خط و جهت می دهند غالباً فرزندان به دلیل خطاها و ناسازگاری هایشان محکوم می شوند و فراموش می شود که خطاها و عدم آگاهی والدین دلیل بروز مشکلات آنان می باشد. این پژوهش شامل پیشینه نظری و پژوهشی مرتبط با موضوع تحقیق حاضر است . 2-3 پیشرفت تحصیلی 2-3-1 عملکرد تحصیلی متخصصین تعلیم و تربیت در تلاش برای ارائه روش های مناسب و مفید جهت استفاده بهینه از فرصتها و امکانات آموزشی در راستای یادگیری بهتر عمیق تر و سریع تر هستند . ضمن مخالفت با تعرایف قبلی تدریس که آن را انتقال معلومات به دانش آموزان می دانستند تدریس را کمک به فراگیر برای فهم و درک مطلب می دانند کازل راجزبیان می دارد، همان طور که در دوران درمانی ، روانشناس صرفا به بیمار کمک می کند تا مشکلات خودش را بشناد و به چگونگی رفع آن مشکلات بپردازد، در تدریس نیز دانش آموز خودش مطالب را فرا می گیرد و معلم فقط به او کمک می کند تا به هدف های آموزشی نزدیک گردیده آنها را فراگیرد ( لیورجانی، 1389). در طی قرن و اعصار متمادی ، انتقال مفاهیم به شیوه های مختلف و متفاوتی انجام شده است که در آنها مثبت و منفی زایدی به چشم می خورد واضح است که برای تدریس هر موضوع با عنوان درسی باید از شیوه خاصی که متناسب اب شرایط و خصوصیات یادگیرندگان باشد بهره جست و نمی توان یک شیوه خاصی برای همه موضوعات و هم افراد به کار برد آنچه مسلم است ، روش هایی که در آنها خود فرد فعالانه به دنبال یادگیری است روش های موفق تری هستند ، اطلاعات کسب شده و یادگیر یانجام شده از عمق و دوما بیشتری برخوردار است در این روشها فرد با انگیزه یادگیری به جستجوی مطالب و مفاهمی میپردازد در این روش ها معلم راه را نشان می دهد و این خود دانش آموز است که قدم در راه نهاده و مسیر را طی می نماید دراین مسیر گاهی زمین خورده ا زحرکت باز ایستد . در این موقع معلم دست او را گرفته از زمین بلند می کند دانش اموز بقیه راه خود را ادامه می دهد با این کار دانش آموز طریق فکر کردن و جستجوی صحیح را می آموزد به طور مستقل مسائل و مشکلات زندگی را حل می کند و از اینکه خودش از پس مشکلات خود بر می آید احساس غرور می کند روش هایی که در آنها دانش آموز فقط به صحبت معلم گوش می دهد و هیچ فعالیت وحرکتی در امر یادگیری ندارد وابستگی شدیدی در او ایجاد می شودو بدون کمک از دیگران قادر به حل مسائل درسی و مشکلات خود نمی باشد پذیرفتنی نیست و به نظر می رسد بهره گیری از روشهای نوین و فعال تدریس امری ضروری می باشد تا بتوان در سایه این روش ها شیوه فکر کردن جستجوی راه حل و انگیزه برای یادگیری را در دانش آموزان تقویت کرد ( ثمری، 1386). یکی از مقوله هایی که امروز باید درآموزش و پرورش به آن اهمیت داد بهبود کیفیت آموزش از حالت آموزشی سنتی و منفعل به حالت آموزش فعال و دانش آموز محور می باشد که در این روش به جای فقط کار برای دانش اموز و جریمه و تنبیه فرصتی برای تولید دانش، کمک به یادگیری، ایجاد فرصت برای شکوفایی استدادها و علایق، وسیله ای برای جبران نقایص یادیگری ، وسله ای برای قضاوت در ارزشیابی و کسب مهارتهای زندگی و فرصتی برای خود ارزیابی دانش آموزان و دست یافتن به اطلاعات و استفاده بهتر از اوقات فراغت است ( لیورجانی، 1389). 2-3-2 مفهوم عملکرد تحصیلی بدون تردید، لازمه هر تحول عمیق و فراگیر فرهنگی در جامعه، تغییر و تحول بنیادی در نظام آموزشی آن جامعه است که در تحول اساسی در برنامه های آموزشی و پرروشی مدارس از طریق همخوانی نظام های ارزشی حاکم بر خانواده و مدرسه و امادگی ذهنی و تمایل اولیاء در همراهی و همگامی با برنامه ریزان و مربیان مدارس است . در واقع ، فرایند تعلیم و تربیت ، مثلث مقدسی را تشکیل می دهد که دو ضلع آن خانه و مدرسه و پایه آن وجود در حال رشد دانش آموز است بنابراین توجه به بنراه های آموزش خانواده ،ایجاد نگرش مثبت و پویا در والدین نسبت به خط مشی های آموزشی و تربیتی مدارس و فراهم ساختن انگیزه همیاری و همکاری متقابل با مربیان مدارس جهت کسب مهارتهای اجتماعی در دانش اموزان و بالا بردن یپشرفت تحصیلی آنان ضرورتی اجتناب ناپذیر است ( لیورجانی، 1389). بدون تردید هیچ نظام آموزشی نمی تواند صد در صد به اهداف آموزشی خود برسد . ولی موفق بودن هر نظام آموزشی هب نزدکی تر شدن هر چه بیشتر به اهداف بستگی دارد . برای نزدیک تر شدن به اهداف نظام آموزشی، حتما می بایست عوامل موثر بر افت تحصیلی را شناخت و اثرهای آن را کاهش داد . یکی از مهم ترین این عوامل، ویژگی های یک نهاد اجتماعی کوچک است که اولین کانون تربیتی به حساب می آید و فرد مقدار قابل توجهی از وقت خود را در آن می گذراند ( لیورجانی، 1389). 2-3-3 عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی مهم ترین عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی را عوامل خانوادگی و اجتماعی دانسته اند که برخی از آنها عبارتند از : شرایط عاطفی و امنیت خانواده : محیط خانوادگی بیش از بهره هوش کودکان، در موفقیت آنها موثر است ، شاید بتوان گفت از مهم ترین عوامل موثر در شکل گیری نگرش دانش اموز نسبت به تحصیل خانواده است ( ثمری ، 1386). شرایط اجتماعی و اقتصادی به طور کلی ، محرومیت های محیطی و کمبود محرک های رشد ذهنی و اجتماعی از عوامل مهم درافت تحصیلی کودکان و نوجوانان است . درصد قابل توجهی از دانش اموزانی که به طور جدی دچار افت تحصیلی شده اند . بعضاً ناگزیر در مدارس استثنایی مشغول به تحصیل می شوند و از عقب ماندگان فرهنگی به شمار می آیند . کودکانی که متعلق به خانواده هایی هستند که از نظر اقتصادی و اجتماعی فوق العاده پایین بوده تواما با فقر اقتصادی و فرهنگی مواجه اندن و از انگیزه تحصیلی بسیار اندک برخوردارند ( افروز، 1385). 3-تحصیلات و سطح فرهنگ خانواده سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده به اشکال مختلف در پیشرفت تحصیلی یا افت تحصیلی تاثیر می گذارند . پایین بودن سحط تحصیلات و فرهنگ خانواده در درجه اول سبب می شد که خانواده نتواند کمک های درسی لازم به دانش آموز نموده و در حل مشکلات درسی آنها را یاری کند ( بیابانگرد، 1384). 4 - خانوده نخستین نظام و نهاد عمومی و جهانی است که برای رفع نیازمندی های حیاتی و عاطفی انسان و اجامعه ضرورت نام دارد و از همه نهادهای اجتماعی مهمتر است . دراین نهاد اولی و مهم ترین نقش محبت است . که از طریق خانواده درمیان اعضای خود و سپس اشاعه و ترویج این روش از راه ایجاد روابط محبت آمویز و دسوتی های عمیق در میان سایر افراد به وجود می آید . اما باید توجه داشت که بالا بودن تعداد افراد خانواده باعث می شودکه میزان محبت والدین به کودکان کمتر شود ( بیابانگرد ، 1384). 5-اشتغال کودک یکی از عوامل انحراف خانواده که همواره منشأ انحراف توجه کودک از تحصیل می گردد ، جابه جایی وظایف ئالدین و فرزندی است ، از حسنه این جابه جایی ها که ارتباط قابل توجهی با افت تحصیلی دارد اشتغال کومدکان و نوجوانان است ( افروز ، 1385). 6-اشتغال مادران بعضی مطالعات نشان داده است ، که بین اشتغال مادران و پیشرفت تحصیلی فرزندان آنها رابطه وجود دارد این رابطه در میان دختران و پسران متفاوت است به این صورت که دختران بیشتر از پسران از داشتن یک مادر شاغل بهره می برند . دخترانی که مادران شاغل دارند نسبت به دخترانی که مادرانشان شاغل نیستند از پیشرفت تحصیل یو سازگاری اجتماعی بیشتری برخودارند ( افروز، 1385). 7-ارتباط بین اولیاء و مرباین از جمله عوامل مهم دیگر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود رابطه و هماهنگی بین اولیاء معلمان و مربیان مدرسه است . با توجه به ازدیاد جمعیت دانش اموزان درکلاس چنانچه پدر و مادری مسئولیت آموزش و تربیت فرزند خود را به کلی به مدرسه واگذار نمایند و از نیازها و رسالت های تربیتی خویش غافل شوند. بدون شک نمی توانند امیدوار باشند که فرزندشان هیچ شمکل یا کمبودی نخواهد داشت ( بیابانگرد ، 1384). 8- حاکمیت ارزشهای مادی یکی یدگر از عوامل افت تحصیلی و عدم علاقه دانش اموز به تحصیل و درس و معلمان به کار و حرفه و بسط و گسترش ارزش های مادی و اقتصادی در جامعه است وقتی دانش اموز ببیند در جامهع ملاک برتری افراد وضعیت اقتصادی و مالی آنهاست ممکن است مایوس و ناامید شده ، ترک تحصیل نماید و یا با بی علاقگی و تحت فشار دیگران درس بخواند ( افروز، 1385). 2-3 -4 مشکلات تحصیلی در جامعه امروز مسائل تحصیلی و یادگیری دارای ارزش ویژه می باشد با توجه به این مسئله که مدرسه می تواند روی گرایش و طرز تفکر و علاقه کودکان اثرات مثبت و منفی داشته باشد و این اثرات تا سنین بزرگ سالی در فرد باقی بماند مطالعه روی مشکلات تحصیلی از جنبه های مختلف ضروری می باشد . به خصوص با ویژگی های شخصیتی کودک، ناتوانی ها ، چگونگی ارزشیابی از دانسته های شاگردان میزان بهره هوشی و علل افت تحصیلی و ترک تحصیل . بدین جهت طبقه خاصی در مشکلات رفتاری برای بررسی این گروه از مشکلات در نظر گرفته شده است که البته تحقیقات نشان داده است نسبت معلم به تعدد شاگردان عامل مهمی در پیشرفت تحصیلی نبوده ولی میزان قدرت یادگیری و طبقه اجتماعی و فرهنگی پایین ، ویژگی های شخصیتی درکلاس های پرجمعیت ، اثرات منفی بیشتری نسبت به گروه مخالف آن در بر داشته است . حتی گروه بندی های کلاس نظیر مشابهت در بهره هوش یا متعلق بودن به طبقه فرهنگی بالاتر و یا بالا بودن نمرات کلاسی نقش موثری در میزان پیشرفت و هماهنگ نمودن برنامه های معلم در کلاس دارد دیگر از عوامل مهمی که در پیشرفت تحصیلی شاگردان نقش دارد دیدگاه های معلمین نسبت به گروه های شاگردان می باشد . در صورتی که معلمی با انتظار کمتر از یک کلاس ، آموزش های خود را متمرکز نماید به تدریج شاگردان ، افت بیشتری خواهند داشت ، بدین جهت گروهی از روانشناسان مخالف گروه بندی شاگردان ، به صورت ضعیف ، متوسط و زرنگ می باشند، به خصوص اگر این مسئله در یک کلاس رخ بدهد . البته این عمل شاگردان زرنگ را تشویق و متوسط را دارای انگیزه پیشرفت می نماید اما شاگردان ضعیف را دلسرد می کند اما در کلاس های مختلف به دلیل کمتر معاشرت کردن و تماس داشتن شاگردان با یکدیگر اثر منفی زیادی نخواهد داشت . مشکلات تحصیلی و مشکلات رفتاری اثر متقابل بر یکدیگر دارند . به طور مثال شاگردی که به علت دیر آموزی قادر به پیشرفت نمی باشد به تدریج دچار انزواطلبی، دلسردی، فرا راز مدرسه و غیره می شود و یا شاگردان با مشکلات رفتاری نظیر افسردگی، پرخاشگری، پر جنبشی، دچار مشکلات تحصیلی می شوند. اما تشخیص اینکه کدام یک عامل اولیه می باشد کاری است دشوار، بدین لحاظ در طبقه بندی های مشکلات تحصیلی به صورت جداگانه بررسی می گرداند. (کیامنش، 1379). 2-3-5 پیشرفت تحصیلی موضوع شیوه های جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان و پیشرفت آموزشی آنها به منظور کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری و کارایی نظام آموزشی در سه دهه اخیر به یکی از مهم ترین مباحث نظام آموزشی ما تبدیل شده است. به عبارتی در حال حاضر همه مسوولان نظام آموزشی و بسیاری از اولیا و دانش آموزان گاه به نحوی با این معضل آموزشی درگیر هستند. تحقیقاتی که پژوهشگران انجام داده اند یا هم اکنون نیز انجام می دهند و بحث های فراوانی که روان شناسان، مشاوران و متخصصان تعلیم و تربیت در این راستا دارند، صرفاً به همین جهت است که شاید با شناخت مساله و کشف راه حل های اساسی ریشه این معضل برای همیشه خشکانده شود یا از بین برود (کیامنش، 1379). در گذشته، آموزش مهارت های زندگی به کودکان برای ورود به زندگی اجتماعی توسط خانواده ها صورت می گرفت اما از زمانی که آموزش فرزندان به عهده نهادهای آموزشی قرار گرفت، نقش والدین هم در امور آموزشی کودکان کم رنگ تر شد. ولی امروزه با افزایش آگاهی ها، والدین می کوشند تا شرایط پیشرفت تحصیلی فرزندشان را خارج از محیط مدرسه نیز فراهم نمایند. امروزه بهره گیری از آموزش های مدرسه و پیشرفت تحصیلی از اهمیت به سزایی برخوردار است و خانواده ها برای موفقیت درسی و عملی فرزندان شان بسیار تلاش و مبالغ هنگفتی به این منظور هزینه می کنند. برای پیشرفت تحصیلی صرف هزینه های هنگفت و امکانات آموزشی و نظام های نوین و... کافی نیست بلکه زمینه ها و شرایط خاصی برای پیشرفت درسی فرزندان لازم است. محیط زندگی باید سرشار از آرامش، آسایش و امنیت باشد تا بچه ها احساس ناامنی و اضطراب نکنند.درس خواندن در محیط ناآرام و ناامن خانه، بسیار دشوار است و والدین می توانند با فراهم کردن محیطی سرشار از آرامش، به پیشرفت تحصیلی فرزندشان کمک کنند. انگیزه در پیشرفت تحصیلی اهمیت ویژه ای دارد و وجود این شرط تمام عوامل مخل و مضر را از سر راه برمی دارد. حذف عوامل مزاحم در منزل می تواند به درس خواندن دانش آموزان کمک کند زیرا خانواده های پر تنش، پر سر و صدا و پر رفت و آمد موانع بسیاری برای پیشرفت تحصیلی فرزندان شان ایجاد می کنند. والدین باید مسائلی را که کاهش انگیزه تحصیل در فرزندان شان می شود، حذف کنند و توجه داشته باشند که تشویق به موقع، به افزایش انگیزه دانش آموزان کمک می کند. محیط مدرسه تقویت کننده اصلی انگیزه هاست و به طور حتم محیط های درسی کسل و خسته کننده و معلمان بدون نشاط نمی توانند انگیزه مناسبی برای تحصیل ایجاد کنند (توحیدی، 1381). والدین باید در کنار پیشرفت تحصیلی فرزندان، احساس خلاقیت و نوآوری را نیز در آن ها رشد دهند و در این زمینه تلاش کنند. متاسفانه بیشتر والدین، پیشرفت تحصیلی را فقط در درس خواندن طولانی مدت می دانند ولی این روش غلط، باعث خستگی و کاهش علاقه و بازدهی مناسب می شود. والدین باید با برنامه ریزی دقیق و افزایش اطلاعات و آگاهی های خود، به آموزش و پیشرفت بهتر فرزندان خود کمک کنند. دانش آموزان در کنار درس خواندن، نیاز به تفریح، ورزش، شادی، سرگرمی و بازی دارند و والدین نباید آنها را از مطالعه کتب غیر درسی، برقراری ارتباط کنترل شده با دوستان و آشنایان و تفریح و بازی منع کنند. حفظ تعادل در همه کارها و برنامه ریزی و دقت نظر، عامل موفقیت و پیشرفت است و نباید با سختگیری های نابجا باعث دور شدن از هدف اصلی و عدم موفقیت فرزندان خود شد (حاج حسینی، 1382). 2-3-6 عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از عامل های بسیار مهم در تکوین شخصیت نوجوان و جوان، مدرسه می باشد. مدرسه بعد از خانواده مهمترین نقش را در فرایند اجتماعی کردن نوجوان به عهده دارد. مدرسه از طریق آموزش مهارتهای علمی و فنی و فراهم آوردن زمینه همکاری گروهی و مسئولیت پذیری نوجوان و جوان موجبات رشد همه جانبه و متعادل شخصیت آنان را فراهم می سازد. گرچه مدارس وقت خود را صرف ایجاد آمادگی در نوجوانان و جوانان به منظور کسب مدارج عالی تحصیل می کنند، با وجود این بسیاری از نوجوانان بدون دریافت مدارج عالیه مستقیماً به زندگی وارد شده و چون فاقد آمادگی لازم برای ورود به آن می باشند. احساس شکست و درماندگی نموده به بهداشت و سلامت روانی آنان آسیب وارد می شود. علاوه بر آن عامل های دیگری نیز وجود دارد که در موفقیت و یا عدم موفقیت دانش آموزان در مدرسه و در نتیجه در زندگی آینده آنها تاثیر دارد که به ذکر پاره ای از آنها پرداخته می شود (جلالی و نظری، 1386). 2-3-6-1 تاکید بر رشد عقلانی در حالی که هدف تعلیم و تربیت تاکید بر رشد عقلی توام با رشد عاطفی، سازگاری نوجوان و جوان با خود و سایر افراد خانواده اش می باشد، مدارس تنها بر جنبه عقلانی تاکید می نمایند و این باعث می شود که جوانان تک بعدی و ناموزون به بار آیند(جلالی و نظری، 1386). 2-3-6-2 جو عاطفی مدرسه جو عاطفی مدرسه نیز در پیشرفت تحصیلی شاگردان تاثیر دارد. تحقیقات نشان داده که دانش آموزان در جوی که فشار روانی کمتری داشته باشند. جوی که در آن راهنمایی شده و احساس امنیت کنند بیشتر سود می برند. دانش آموزان بیشتر از آنکه به عواملی چون امکانات فیزیکی، تعداد کتاب های کتابخانه، اندازه مدرسه و هزینه سرانه توجه نمایند. به عوامل زیر توجه دارند (جلالی و نظری، 1386). معلم و جهت گیری آنها به سمت پیشرفت شاگرد، وجود نظم در دادن تکالیف منزل اوقاتی که معلم صرف تدریس می کند و نه صرف حفظ نظم و انضباط، حساس بودن معلم نسبت به ارائه بازخورد به دانش آموزان در مقابل عملکرد خوب. مطالعه دیدگاههای دانش آموزان گویای این است که برخی خصوصیات معلمین از قبیل همدردی و همفکری- انعطاف پذیر بودن- خوش خلقی- آمادگی برای قبول اظهار نظرها و گوش دادن به پرسش های دانش آموزان و علاقه مند بودن به کار و انضباط و به کارگیری روش تدریس مناسب از ویژگیهای معلم خوب و کارآمد است (جلالی و نظری، 1386). 2-3-6-3 پیش فرض های معلمان در مورد شاگردان بسیاری از معلمان به هنگام تدریس فرض می کنند که دانش آموزان مطالب قبلی را یاد گرفته اند. چنین فرضی در اغلب دانش آموزان صدق نمی کند. زیرا گروهی از آنها تنها به این دلیل که پیش نیاز های لازم را برای شروع و ادامه درس جدید ندارند آن را یاد نمی گیرند و در نتیجه به خیل عقب ماندگان تحصیلی می پیوندند و باورشان می شود که برای جبران عقب ماندگیهای خود قادر به هیچ کاری نیستند (جلالی و نظری، 1386). 2-3-6-4 نگرش معلم نگرش معلم بر عملکرد وی تاثیر دارد. پژوهشگران در یک تحقیق یک کلاس عادی را به معلمی واگذار نمودند و به او یادآور شدند که این دانش آموزان از استعدادهای خوبی برخوردارند. در پایان سال عملکرد آنها نسبت به گروه همسان بهتر شده بود. این بدین معنی است که اگر معلم نگرش مثبتی بر کلاس داشته باشد با برخوردهای امید بخش بهتر می تواند در تعلیم و تربیت آن ها پیشروی نماید (جلالی و نظری، 1386). 2-3-6-5 عقب ماندگی آموخته شده وقتی نوجوان بر این باور باشد که هیچ کدام از فعالیتهای وی تغییری در موقعیت ایجاد نمی کند یا اینکه وی به اندازه کافی باهوش نیست و یا اینکه تکالیف تعیین شده برای او دشوار می باشد و یا اینکه معلم او را دوست ندارد در آینده نیز برای خود انتظار شکست دارد و کسانیکه شکست را به صورت متوالی تجربه کنند، ممکن است به این باور برسند که شکست آنان در هر فعالیتی حتمی و غیر قابل اجتناب است. چنین افرادی دچار درماندگی آموخته شده می شوند. نگرشی که احتمال دارد زمینه های شکست بیشتری را برای آنان فراهم آورده و مانع تلاش ایشان برای پیشرفت گردد در چنین حالتی ضرب المثل شکست، شکست می آورد مصداق پیدا می کند(جلالی و نظری، 1386). در مقابل هر قدر دانش آموز، بیشتر در امر تحصیل موفق شود و در کلاس درس قدرت و مقبولیت بیشتری بدست آورد عزت نفس وی نیز افزایش می یابد. چنین فردی در موفقیت های جدید تلاش کرده و موفقیت های تازه ای کسب می کند که سبب افزایش عزت نفس می شود. اینجاست که ضرب المثل موفقیت، موفقیت می آورد مصداق می یابد. پژوهشگران در یک مطالعه تحقیقی، آزمایشی انجام دادند که در آن دو معلم یکی مسایل قابل حل و دیگر غیر قابل حل به دانش آموزان کلاس پنجم ارائه می کردند آنها دریافتند معلمی که مسائل غیرقابل حل به دانش اموزان ارائه می کرد هنگامی که مسائل قابل حل را ارائه کرد برخی از دانش آموزان علی رغم اینکه مسائل داده شده قابل حل بودند دیگر آنها را حل نکردند (جلالی و نظری، 1386). 2-3-6-6 اثرات پیشرفت تحصیلی اهمیت تاثیر پیشرفت تحصیلی در سلامت روانی دانش آموزان به حدی است که برخی از متخصصان آن را حداقل تا نیمه دوم دوره نوجوانی معیار اساسی برای تشخیص عملکرد سالم دانسته اند. به عقیده ایشان نوجوانانی که علی رغم برخورداری از هوشبهر طبیعی، کارکرد رضایت بخشی در مدرسه نداشته باشند، مسائل روانی قابل ملاحظه ای نشان خواهند داد و پیشرفت تحصیلی را به عنوان شاهدی برای سلامت روانی دانش آموزان ارزیابی نموده اند (جلالی و نظری، 1386). بلوم (1976) ، می نویسد هنگامی که محیط مدرسه شواهدی حاکی از شایستگی و لیاقت برای دانش آموز در طی چند سال اول فراهم کند و در چهار پنج سال بعد نیز همین تجارب موفقیت آمیز تکرار شود نوعی مصونیت در برابر بیماریهای روانی برای مدتی نامحدود در فرد ایجاد می شود. چنین فردی قادر خواهد بود که به راحت بر فشارها و بحران های زندگی غلبه کند باور شکست در امتحان به هر حال موجب تأثر و تألم خاطر کودکان و نوجوانان می گردد. افراد شکست خورده به افسردگی، ناراحتی، ناسازگاری و بیقراری مبتلا می گردند. یکی از علل اساسی شکست در امتحان، عدم آشنایی دانش آموزان با شرایط و نحوه برگزاری امتحان است. ترس دانش آموزان از شکست در امتحان همچنین موجب ارتکاب تقلب می گردد ( سیف، 1389). از مطالعاتی که در زمینه تاثیر برخی عوامل و متغیرها بر روی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام گرفته است چه می توان فهمید؟ کشف اثرات متغیرها بر پیشرفت تحصیلی موضوع ساده ای نیست. نتایج پژوهش ها بر روی روابط و همبستگی ها باید در عمل مورد آزمایش قرار گیرند. هر یک از نتایج باید به دفعات متعدد به وقوع پیوندد تا بتوان نسبت به صحت آنها اطمینان حاصل کرد. مطالعات کیفی که بر پایه روش های مشاهده ای و تکنیک های مصاحبه انجام می گیرد، این امکان را به پژوهشگر می دهد که به نکات ظریفی که در کلاس نقش دارند و بر پیشرفت دانش آموزان موثرند دست یابد. لذا تشخیص آنها جز با به کارگیری این روش ها ممکن نیست. (جلالی و نظری، 1386). 2-3-7 عوامل تاثیر گذار در پیشرفت تحصیلی 1-برنامه درسی برنامه درسی را می توان به سه گروه برنامه درسی مورد انتظار (آنچه که در فهرست دروس و یا هدف های یادگیری مندرج است)، برنامه درسی اجرا شده (انچه که معلمین عملاً تدریس می کنند و در زبان پژوهش به آن اغلب فرصت یادگیری می گویند) و برنامه درسی فرا گرفته(آنچه که کودکان واقعاً یاد می گیرند) تقسیم نمود. شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه تقاضای برنامه درسی در پیشرفت تحصیلی موثر است. به طور خلاصه می توان اظهار داشت که اگر دانش آموزان فرصت یادگیری چیزی را داشته باشند، معمولاً آن را فرا می گیرند و اگر این فرصت برای آنها فراهم نباشد از یادگیری ان محروم خواهند شد. به عبارت دیگر، هر چه میزان تقاضا در برنامه درسی مورد انتظار با ثابت فرض کردن بقیه عوامل بیشتر باشد، کودکان بیشتر یاد خواهند گرفت. بسیاری از کشورهای در حال توسعه دارای مراکز برنامه ریزی درسی هستند، گرچه در بسیاری از کشورها برنامه های درسی برای رهایی از نفوذ برنامه های قدرت های استعماری گذشته به صورت ملی تدوین شده اند هنوز در برنامه های درسی برخی از کشورها این وضعیت وجود ندارد و یا آنکه در طرف دیگر طیف به آنچه که در دیگر کشورها، کودکان برای یادگیری بخصوص در زمینه خواندن، ریاضیات و علوم نیاز دارند توجه کافی مبذول نشده است. برنامه های درسی باید با دقت، جرح و تعدیل شوند و باید توجه کرد که مدارس، حداقل آنچه را که فارغ التحصیلان برای شروع به کار نیاز دارند به کودکان بیاموزند. دانش آموزان باید همچنین پایه لازم را برای اینکه بتوانند به یادگیری پس از فراغت از تحصیل ادامه دهند و محتوایی را که بعداً به آنها آموخته می شود، سریعاً بیاموزند، در مدرسه کسب کرده باشند. برنامه های درسی اغلب مورد انتقاد قرار می گیرند و سبب عدم پیشرفت تحصیلی تلقی می شود معمولاً در این امر عوامل عدیده ای دخالت دارند و دانش کم معلم نیز به وضوح یکی از مشکلاتی است که در بعضی از کشورها دلیل شکست برنامه های درسی می باشد(مدیری، 1374). 2-مهارت ها معلمانی که در نظر دانش آموزان سخت گیرتر و متوقع تر هستند، معلمینی که توانایی برقراری سریع نظم را در کلاس درس دارا هستند، معلمینی که به روشی نظامند از کار خود ارزیابی می کنند و بر آنچه که یک دانش آموز یاد گرفته یا یاد نگرفته در برابر همه آنچه باید یاد می گرفت به درستی واقفند و به دانش آموزانی که مطالب را در بار نخست یاد نگرفته اند، فرصت فراگیری مجدد را می دهند و معلمانی که به دانش آموزان کمک می کنند تا میزان اهمیت مطالب را پی ببرند و بتوانند بین مطالب اصلی و فرعی تمیز دهند، در معلمی موفق تر از معلمان دیگرند و دانش آموزان آنها از پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردارند. برخی از معلمان فداکار توانایی این را دارند که در محرومترین مناطق، دانش آموزان را به فراگیری مطالب تشویق نمایند. در این زمینه مطالعاتی در چهار کشور آمریکای لاتین انجام داده است و آنان را گل های سرخ فرهنگی نامیده است. لیکن مطالعات بیشتری نیاز است تا بتوان به شیوه کار این گونه معلمان که نتایج بسیار خوبی را در کار با دانش آموزان محروم بدست می آیند پی برد (سلیمانی نژاد ، 1381). 3-مدت زمان تحصیل در مدرسه و منزل مدت زمانی که به آموزش اختصاص داده می شود در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نقش زیادی دارد. بطور کلی هر چه کودکان زمان بیشتری صرف مطالعه نمایند، با ثابت نگهداشتن بقیه عوامل، مطالب بیشتری فرا خواهند گرفت. تعداد روزهای مفید سال تحصیلی بین کشورها از 120 تا 240 روز در نوسان است. تعداد ساعات آموزش روزانه 2 تا 7 ساعت می باشد. سن ورود به مدرسه از 4 سالگی تا 7 سالگی و (حتی بیشتر) تغییر می کند. بنابراین برای کودکانی که تا سن 14 سالگی در مدرسه می مانند تعداد ساعات آموزش می تواند بین 4000 تا 10000 ساعت در نوسان باشد. باید توجه داشت که تعداد ساعات واقعی که به امر آموزش اختصاص داده می شود ممکن است با آنچه که بر روی کاغذ می آید متفاوت باشد. کشورهای زیادی وجود دارد که در آنها سال تحصیلی رسماً 240 روز است ولی در عمل دانش آموزان 30 روز از سال تحصیلی را به دلیل تعطیلات عمومی، دیدار شخصیت ها و غیبت معلمین ناشی از بیماری، فوت و ازدواج خانواده، شرکت در کلاس های ضمن خدمت و غیره، آزاد هستند. بنابراین تعداد روزهای واقعی تحصیل به مراتب کمتر خواهد بود. حضور معلم در مدرسه مساله ای است که نیاز به توجه ویژه دارد. در برخی از کشورها اقداماتی باید صورت گیرد(برای نمونه، دخالت دادن انجمن محلی یا والدین در مدیریت مدرسه) تا معلمان برای تدریس در مدارس حضور پیدا کنند (سلیمانی نژاد، 1381). بالاخره، تکالیف درسی از اهمیت زیادی برخوردارند. دانش آموزانی که تکالیف درسی بیشتری انجام می دهند در مقایسه با بقیه موفق ترند هر چند که آن تکالیف مورد ارزشیابی و نمره گذاری قرار نگیرند. اگر به تکالیف درسی نمره داده شود و معلم ویژگی های هر دانش آموز را مورد توجه قرار دهد و به او کمک کند تا نقاط ضعف خود و راه اصلاح آنها را بشناسد، میزان یادگیری به مراتب افزایش می یابد بدیهی است اگر معلمان از انگیزه کافی برای کار کردن برخوردار نباشند یا به فعالیت های دیگر در ساعات بیکاری مشغول شوند، احتمال این که تکالیف درسی دانش آموزان مورد نمره گذاری قرار گیرد کم خواهد بود (سلیمانی نژاد،1381). 4-سازمان و تسهیلات مدرسه مطالعات نشان می دهند که هیچ گونه اختلافی بین میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس کوچک و بزرگ با تعداد دانش آموزان متفاوت مشاهده نشده است و در نتیجه می توان ابعاد مدرسه را افزایش داد مشروط بر آنکه، مدیران این گونه مدارس قبلاً آموزش های مناسب را دیده باشند. در رابطه با نقش تراکم کلاس (تعداد دانش آموزان در کلاس) بطور کلی مطالعات نشان می دهند که در کلاس های کم تراکم موفقیت دانش آموزان بیشتر نیست، مگر آن که تراکم کلاسی کمتر از 15 نفر باشد که در این صورت امکان آموزش انفرادی فراهم می شود. همچنین می توان اظهار داشت که میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در کشورهای صنعتی در کلاس های بیش از 45 نفری و در کشورهای در حال توسعه در کلاس های بیش از 55 نفری کاهش می یابد. جالب توجه است که در مقایسه تطبیقی انجام شده بین دانش آموزان پایه پنجم 15 کشور، کره با تراکم 60 نفر در کلاس و ژاپن با 42 دانش آموز در کلاس، رتبه اول را بدست آورده اند. بنابراین آنچه در پیشرفت دانش آموزان نقش مهمی ایف می کند، تراکم کلاسی نیست بلکه آن چیزی است که در کلاس اتفاق می افتد. در مورد کلاس های با تراکم بیش از 60 دانش آموز، هیچ گونه مطالعه ای در دسترس نیست و به نظر می رسد که عدد 60 را بتوان به عنوان تراکم حداکثر به حساب آورد البته مشروط بر آن که اتاق درس به اندازه کافی برای آن تعداد دانش آموزان بزرگ باشد و معلم قبلاً با شیوه تدریس در این گونه شرایط آشنا شده باشد. یکی از مشکلاتی که وجود دارد این که معلمین معمولاً برای تدریس در کلاس های با تراکم متوسط آماده می شوند. باید توجه داشت که اگر تراکم کلاسی بالا رود، معلمان باید آموزش های لازم را برای تدریس در کلاس های با تراکم بالا ببینند. همچین باید انگیزه کافی برای حضور آنها در کلاس های پر تراکم به وجود آید که به سادگی ممکن نیست (سلیمانی نژاد، 1381). 2-3-8 شاخص های شکست تحصیلی مردودی در یک پایه تحصیلی عقب ماندگی تحصیلی در سطح دانش از قبل تعیین شده عقب ماندگی تحصیلی در سطح سنی از قبل تعیین شده 4-ترک تحصیل قبل از اتمام پایان دوره تحصیل اجباری با توجه به تعاریف عنوان شده و شاخصهای مطرح شده می توان شکست تحصیلی را مردودی و ترک تحصیل قلمداد کرد . افت تحصیلی را به افت کمک و افت کیفی تقسیم می کنند افت کمی عبارتست از درصد دانش آموزان یک دوره آموزشی که به سبب مردود شدن با ترک تحصیل توانسته اند از آن دوره را با موفقتی بگذارنند و منظور از افت تحصیل کیفی ، نارسایی در رسیدن به هدفهای تعیین شده و یا عدم تحقیق بخشی از این هدفهاست . بنابراین تفاوت بین دانش و مهارت فارغ التحصیلان یک دوره آموزشی و هدفهای تعیین شده برای این دوره افت کیفی را نشان می دهد. معمولا مشاهده می شود که میزان ترک تحصیل کرده ها و افرادی که مردود می شوند در مقاطع تحصیلی و راهنمایی و متوسطه در پسران بیشتر / دختران است و یکی از دلایل مهم آن می توان این باشد که دختران اوقات فراغت خود را بیشتر در خانه می گذرانند و فرصت و امکان سرگرمی در بیرو ناز منزل را کمتر از پسران دارند و بیشتر مطالعه می کنند ( سیف،1379) عملکرد تحصیلی از این جهت اهمیت دارد که پیشرفت اموزشگاهی در یادگیر یاثر گذاشته و یادگیری آموزشگاهی عملکرد تحصیلی را تحت تاثیر قرار می دهد و معلم برای افزایش سطح انگیزش دانش اموزان نسبت به یادگیری موضوع های مختلف درسی سعی کند تا شرایط یادیگری را بهبود بخشد و کیفیت روش آموزش را افزایش دهد تا از طریق دانش آموزان به موفقیت دست یابند و نسبت به توانایی خود در یادگیری ، اعتماد به نفس کسب کنند( سیف 1379). بازده یادگیری و پیشرفت تحصیلی به خود دانش آموز ، میزان انگیزش او برای یادگیری ، تناسب روش های خانواده به شرایط و ویژگی های دانش اموز و ارزش های موجود در جامعه بستگی دارد. افراد پیشرفت گرا برای ان که پیشرفت به سوی اهداف همچنان ادامه دهند، دوست دارند درباره چگونگی پیشرفت خود بازخورد منظم و وقاعی دریافت کنند ( حسین طباطبایی و قدیمی مقدم 1386) این بازخوردها وعوامل زمینه ساز انگیزه ای پیشرفت و پیشرفت تحصیلی است که یکی از نخستنی انگیزه های مسئله ی افت تحصیلی که در نتیجه ی عدم به یادگیر یمهارت های مطالعه می باشداز شایع ترین مسائلی است که فرد ونظام آموزشی را در رسیدن به اهدافش با شکست مواجه می کند افت تحصیلی عبارت است از کاهش عملکرد تحصیلی و درس فرد از سطح رضایت بخش به سطح نامطلوب ، با توجه به این تعریف ، مقایسه و سنجش عملکرد تحصیلی قبل و فعلی شاخص افت تحصیلی است ( بیابانگرد، 1378). 2-3-9 تبیین های افت و پیشرفت تحصیلی 2-3-9-1 پیشرفت تحصیلی و منبع کنترل ( درونی و بیرونی ) وجود رابطه بین منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی از چند جهت قابل تعیین و بررسی است . تعیین اول به داشتن انتظار توفیق بر می گردد درک ودکانی که انتظار دارند موفق شوند و معتقدند از عهده انجام کاری بر آیند . این توقعات بالا به نوبه خود می تواند باعث ایجاد احساس کارآمدی در آنان شده ، آنان را بر انگیزد که در آینده تلاش بیشتری بکنند و همین امر به موفقیت آنان خواهد انجامید ( شوبری، 1384). تبیین دوم به ویژگی عزت نفس و خردپنداره بر می گردد پژوهش نشان داده است دانش آموزانی که مسئولیت بیش تری برای اتفاقات خود بر عهده می گیرند احساس بهتری درمورد خودشان دارند بر عکس ، آن هایی که باور دارند حوادث زندگی انان ناشی از شمس است ، احساس بهتری درمورد خودشان دارند بر عکس ، آن هاییکه باور دارند حوادث زندگی آنان ناشی از شمس است احساس پذیرش درمورد خودشان پیدا می کنند البته با وجود خصیصه پیش تعمیمی، شکست را به فقدان توانایی نسبت می دهندکه آنان را از ادامه تلاش باز می دارد از طرفلی عزت نفس افراد با منبع کنترل درونی ، این اعتقاد را برای آنان به ارمغان می آورد که بعد از واجهه با شکست ، با کوشش بیشتر می توان به موفقیت دست یافت ( شوبری، 1384) مسئله ی افت تحصیلی که در نتیجه ی عدم به کارگیری هارت های مطالعه می باشد، از شایع ترین مسائلی است که فرد و نظام آموزشی را در رسیدن به اهدافش با شکست مواجه می کند افت تحصیلی عبارت است از کاهش عملکرد تحصیلی و درسی فرد از سطح رضایت بخش به سطح نامطلوب با توجه به این تعریف مقایسه و سنجش عملکرد تحصیلی قبل و فعلی فرد بهترین شاخص افت تحصیلی است ( بیابانگرد، 1378). 2-3-9-2 افت و شکست تحصیلی افت تحصیلی پدیده ای چند عاملی است و دارای ابعاد متعدد زیستی، اجتماعی، فرهنگی و روانی است . روابط و نظام ارزشی خانواده مهم ترین عامل موثر در شکل گیری نگرش دانش آموزان نسبت به تحصیل است . فقر مالی خانواده محروم ماندن از عذای سالم و کافی، نداشتن استراحت لازم به علت فعالیت ها و کارهای غیر درسی برای کسب در آمد . شیوه های محبوب تربیتی، فقدان نظارت و نظارت ناهماهنگ و معیوب والدین، جو خانوادگی نامطلوب، اختلافات و ناهماهنگی میان والدین ، بیماری جسمی و روانی والدین، فقر فرهنگ، بی وسادی و کم سوادی والدین ، فقدان والد یا والدین و عدم ارتباط صحیح با خواهر و برادر و .. ازجمله عوامل مهمی است که می توان به آن اشاره کرد (( جدلی، 1383). بنابرانی مهم ترین نقش والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ایجاد محیطی آرام و مساعد برای مطالعه و انجام تکالیف است . بررسی هایی که در زمینه روان شناسی تربیتی صورت گرفته حاکی از آن است که دانش آموزان ناموفق افرادی با بهره هوشی پایین نیستند بلکه عده زیادی از دانش آموزان با بهره هوشی متوسط یا بالبا نیز در تحصیل شکست می خورند مطالعات نشان داده است که 10 درصد از موارد افت تحصیلی ، ناتوانی ذهنی است (جدلی 1383). کودکانی که دارای انگیزه پایینی هستند و به سوی تکالیف نیمه دشوار روی می آورند و در تمایل به ندزکی شدن به آن ها چندان مصمم نیستند با افت تحصیلی رو به رو می شوند. دانش آموزان به علت عدم توجه به معلم و همچنین به علت عدم تمرکز حواس هنگام مطالعه و انجام تکالیف درسی، دچار افت تحصیلی می شوند یکی از مهم ترین عوامل شکست تحصیلی خویشتن پنداری منفی است و به عبارت دیگر این که دانش اموز با شکستن که در اطرافیان خود می بیند به این نتیجه می رسدکه در موقعیت ناتوان است و این برداشت منحصر به عدم تلاش وی می شود( جدلی، 1383). 2-3-9-3 عمده ترین دلایل افت تحصیلی عوامل فردی : شامل هوش، توجه و دقت، انگیزه هیجانات و آشفتگی های عاطفی، نارسایی های جسمانی . عوامل خانوادگی : شامل روابط خانوادگی ، فقر مالی و اقتصادی، فقر فرهنگی والدین، فقدان والدین یا والد. علل آموزشی مدرسه : شامل شیوه تدریس معلم به کارگیری نوع سبک های مدیریتی معلم در کلاس درس، برنامه درسی مدرسه، پیش داوری معلم، شرایط فیزیکی کلاس، ارزیابی های نادرست معلمان (جدلی،1383) پیشینه تحقیقات داخل: سیف نراقی و نادری (1380)، در بین عواملی که در پرورش شخصیت سالم در نوجوانان موثر اند ، تاثیرات متقابل نوجوان و والدین و نحوه برخورد والدین و نوجوان را از مهمترین و بنیادی ترین می دانند و در این زمینه توانمند ساختن خانواده به ویژه مادران را در پیشگیری و یا درمان مشکلات رفتاری به عنوان نقشی سازنده و اساسی بر می شمارند. صدیقه زرشکن زمانپور (1380)، که در بررسی رابطه رضايت زناشويي مادر با سازگاري اجتماعي و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دختر پايه پنجم شهر تهران به این نتیجه رسید که بين رضايت زناشويي مادر و سازگاري اجتماعي كودك رابطه مثبت و معني داري وجود دارد و نيز بين رضايت زناشويي مادر و پيشرفت تحصيلي و نمره ادبيات فرزند رابطه مثبت و معناداري وجود دارد، همچنين رابطه مثبت و معني داري بين سازگاري اجتماعي كودك و پيشرفت تحصيلي او وجود دارد. يافته هاي فرعي پژوهش نشان داد بين سازگاري اجتماعي كودك و نمره ادبيات رياضي كودك نيز رابطه مثبت و معناداري وجود دارد ولي بين متغير رضايت زناشويي مادر و نمرات رياضي كودك رابطه معناداري مشاهده نگرديد. سید رامین قاسمی کزمه (1388)، که در بررسی بررسي ارتباط بين آزارديدگي در خانواده و مشكلات رفتاري در دانش‌آموزان دبيرستاني شهر كرمانشاه به این نتیجه رسید که بین آزاردیدگی دانش آموزان در خانواده و مشکلات رفتاری آنان رابطه معناداری وجود دارد. خداپناهی (1372)، در پژوهشی نشان داد عامل تهییج طلبی در تحکیم روابط زناشویی و سازگاری در ازدواج نقش مهمی دارد. ترخان (1385)، در برسی خود در مورد تاثیر پرخاشگری والدین بر سلامت روانی فرزندان نشان داد که کاهش رفتارهای پرخاشگرانه والدین موجب بهبود علائم افسردگی و کارکرد اجتماعی فرزندان گردیده است. یاسینیان (1387)، در تحقیقی با عنوان ،بررسی رابطه تعارضات والدین و مشکلات رفتاری پسران ده تا دوازده ساله شهرستان دماوند که 600 نفر از دانش آموزان پسر دبستانی را مورد بررسی قرار داد . نتایج نشان می دهد بین متغیر های افسردگی ، پرخاشگری ، مسئولیت پذیری ، گوشه گیری ، زورگویی ، دروغ گویی و ضعف درسی با تعارضات والدین رابطه معنادار وجود دارد . نیلچیان و ثنایی ذاکر (1378) ، در پژوهشی با عنوان رضایت زناشویی با پیشرفت تحصیلی نشان داد که رابطه معنادار و مثبت بین آنها وجود دارد . افشاری ، محمود نیا و نوابی نژاد (1381)، در تحقیقی با عنوان بررسی رابطه رضایت زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه پنجم شهر تهران نشان دادند رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . قاسمی(1388)، در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین میزان رضایت زناشویی والدین و میزان اضطراب فرزندان نوجوان نشان دادند با افزایش تعارض زناشویی عزت نفس دانش آموزان کاهش یافته و موجب افزایش اضطراب در آنها می شود. تحقیقات خارج: کابلینسکی ، کاوالانکا و رندولف (2006)، در پژوهشی که در ارتباط با نقش والدین در مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان انجام دادند ، نشان داد که نقش والدین ، سبک زندگی ، تعارضات خانوادگی و افسردگی مادر در پیشبینی مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان موثر است ، در مادرانی که از تجارب بهتری در پرورش کودکان و نوجوانان خود بهره مند بودند و افسردگی کمتری داشته و سعی در رفع تعارضات خانوادگی داشتند ، مشکلات رفتاری کمتری مشاهده شده است . رزیتا نیلچیان (1378)، که دربررسي همبستگي پيشرفت تحصيلي فرزندان دختر پايه دوم راهنمايي با ميزانرضايت زناشويي مادران به این نتیجه رسید که : بين پيشرفت تحصيلي فرزندان دختر با رضايت زناشويي مادران آنها همبستگي وجود دارد به عبارت ديگر، با افزايش ميزان رضايت زناشويي مادران، پيشرفت تحصيلي فرزندان آنها نيز افزايش مي‌يابد. پترسون و همکاران (2007)، در نوجوانان نیوزیلند نشان داد که مشکلات رفتاری نوجوانان به طور معنا داری با تعداد افراد خانواده تحصیلات مادران و موقعیت فرهنگی آنان مرتبط است. پترسون (1982)، در تحقیقی نشان داد ، تداوم پرخاشگری در کودکان ناشی از تعامل های نا مناسب والدین با یکدیگر است . دیویس و کامینگ (1994)، در پژوهشی نشان داد که بین آشفتگی نوجوانان با از هم پاشیدگی خانواده دابطه معنا داری وجود دارد . ماتسون (1974) در پژوهشی نشان داد با افزایش تعارضات زناشویی عزت نفس کودکان کاهش پیدا می کند. سترمن و میشل (1995)، در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه سازگاری زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخت که نتایج نشان داد بین سازگاری زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . فلاهرتی و مسترز(2000)، در پژوهشی نشان دادند ادراک نوجوانان از تعارضهای والدین خود رابطه مثبت با افزایش اضطراب ، افسردگی و واکنش های روان تنی آنها دارد . منابع و مآخذ منابع فارسی احدی، حسن؛ بنی جمالی، شکوه السادات. (1379). روانشناسی رشد: مفاهیم بنیادی در روانشناسی کودک. تهران: نشر بنیاد. احمدی خدابخش، فتحی آشتیانی علی و عرب نیا علی رضا. (1385) بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی سال دوم شماره 5 . از کمپ. (1369)روانشناسی اجتماعی کاربردی، مترجم: فرهاد ماهر. مشهد: ناشر معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی . اسپنسر ،ا ، راتوس. (1381) . روانشناسی عمومی (ج 1) . ترجمه حمزه گنجی ، تهران ، موسسه نشر ویرایش. استافورد، لورابه یر ، چری (1377)، تعامل والدین و کودکان(ترجمه محمد دهگانپور و مهرداد خرازچی) تهران: انتشارات رشد. اسماعیلی فارسانی، بهمن(1374)، بررسی ارتباط خویشتن پنداری و رضایت از زندگی زناشویی دانشجویان دانشگاه های دولتی و آزاد، اصفهان: پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه تربیت معلم. افروز، غلامعلی (1385) مقدمه ای بر روانشناسی آموزشی و پرورشی کودکان استثنایی، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم . ایمان،محمدتقی،احمدی،حبیب و مجیدی، مریم (1389) بررسی عامل های اقتصادی اجتماعی مرتبط با رضایتمندی زناشویی مهاجرین در مناطق نفت خیز جنوب . برادشاو، جان، (1372) خانواده:تحلیل سیستمی خانواده،(ترجمه مهدی قراچه داغی) تهران: نشر البرز. براطی ، ط، (1375) . تاثیر تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر ، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره ، دانشکاه ازاد اسلامی واحد رودهن بنی اسدی حسن (1370). بررسی و مقایسه عوامل موثراجتماعی فردی و شخصیتی زوجهای ناسازگار در شهر کرمان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران. بیابانگرد، اسماعیل (1384). رابطه میان عزت نفس ، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های تهران ، مجله مطالعات روانشناختی ؛ 131-144 بیابانگرد، اسماعیل (1384).روشهای پیشگیری از افت تحصیلی ، تهران ، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان . بیرامی ، منصور ،(1378) خانواده و آسیب شناسی آن، تبریز: انتشارات آیدین. تاجیک اسماعیل، عزیز الن (1377) تعامل و استحکام خانواده در «جوان و تشکیل خانواده» (ص61-39)، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران. توحیدی، محسن (1381). مطالعه رابطه سبک اسنادی، اضطراب، انگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی در میان دانش آموزان پسر سال اول دبیرستانهای دولتی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم تهران. تهران: انتشارات بعثت داستان، پریرخ(1378) روانشناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی (ج1) چاپ سوم، تهران انتشارات سمت. ثمری، علی اکبر، (1386) بررسی رابطه هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان (فصلنامه اصول بهداشت روانی)، پاییز86، شماره 35و36 جدلی،ف،(1383)،بررسی رابطه میان هوش هیجانی و شخت رویی با پیشرفت تحصیلی ، پایان نامه کارشناسی ارشد ،علوم و تحقیقات تهران جلالی، داریوش و نظری، آذر(1386). تاثیر آموزش الگوی یادگیری اجتماعی بر عزت نفس، اعتماد به نفس، رفتارهای خود ابرازی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کلاس سوم دوره راهنمایی . مجله پژوهش های روانشناختی، سال پنجم، شماره،7 ص.37-49. حاج حسینی، منصوره (1382). مقایسه سبک های اسنادی در مردان جوان معتاد و عادی شهر یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا (س). دادستان، پریرخ. (1384). روانشناسی مرضی تحولی: از کودکی تا بزرگسالی. تهران: انتشارات سمت. ریترز ، ج. (1374) نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. مترجم، محسن غلاتی. تهران، انتشارات علمی چاپ دوم . ساراسون، ایروین جی؛ ساراسون، باربارا آر. (1373). روانشناسی مرضی. ترجمه ی بهمن نجاریان ... و [دیگران]. تهران: انتشارات رشد. ساروخانی، باقر، (1370) مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده، تهران: انتشارات سروش. سلیمانی نژاد، ناصر (1381). رابطه سبک اسناد با پیشرفت تحصیلی در دختران و پسران سال سوم دبیرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران. سلیمانیان، علی اکبر، (1373) بررسی تاثیر تفکرات غیرمنطقی (بر اساس رویکرد شناختی) نارضایتی زناشویی. سیف ، علی اکبر. (1379) . روانشناسی پرورشی ، تهران ، انتشارات آگاه سیف نراقی، مریم؛ نادری، عزت الله. (1370). اختلالات رفتاری کودکان و روشهای اصلاح و ترمیم آن. تهران: انتشارات بدر. شاملو ،س.(1390) ، مکتب ها و نظریه ها در روانشناسی شخصیت ،تهران ،انتشارات رشد ،ص24 شاملو ،س،(1376)، بهداشت روانی ،تهران ،انتشارات رشد ،چاپ یازدهم ،ص 34 شرودر، کارولین اس؛ گوردون، بتی ان. (1384). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی. ترجمه ی مهرداد فیرزوبخت. تهران: نشر دانژه. شعاری نژاد ، علی اکبر . (1371). درآمدی بر روانشناسی انسان ، تهران ، انتشارات آزاده شوبری ،ح،(1384)،بررسی ارتباط بین سبک های اسناد علی،سلامت روان،و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه ،نشریه مینوی خرد،شماره 1 . فرقانی رئیسی، شهلا، (1383) مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان، تهران، نوبهار، چاپ چهارم، ص 41-16 کاپلان، هارولد؛ سادوک، بنیامین. (1382). خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری- روانپزشکی بالینی. ترجمه ی حسن رفیعی و خسرو سبحانیان. تهران: انتشارات ارجمند. کاویان، ر ، (1381).بررسی رابطه رضایت زناشویی والدین و بروز اختلالات رفتاری کودکان . پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان. کریمی لیلا. (1386) نقش حفاظتی ازدواج و عوامل موثر در سازگاری زناشویی. مشاور مدرسه، دوره دوم، شماره 4 تابستان . کریمی، ی(1382). روانشناسی اجتماعی. تهران نشر ارسباران. چاپ دوازدهم. کلانتری، مهرداد. (1372). شناخت و درمان مشکلات رفتاری کودکان. اصفهان: انتشارات کنکاش. کوئیلیام، سوزان، هاید، ژانت. (1382). سازگاری جنسی و زناشویی، ترجمه بهزاد رحمتی، تهران، افراسیاب، چاپ سوم، ص42-32 کیامنش، علیرضا (1379). ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در ایران، نشریه گفتگو، ص 1. لیورجانی، شعله ؛ غفاری سارا. (1389)، بررسی رابطه هوش هیجانی و مهاتهای اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع دوم وتوسطه شهر تبریز ، مجله علوم تربیتی ، سال سوم ، شماره 9 ، ص 88 - 71 مدیری، مهرداد (1374). بررسی ارتباط بین سبک اسناد، عزت نفس و وضعیت اجتماعی اقتصادی با عملکرد دانش آموزان پسر سال سوم تجربی دبیرستانهای اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز. میراحمدی زاده، ع. (1382) رضایتمندی و تعیین عوامل تاثیرگذار بر آن در شهر شیراز، اندیشه و رفتار، سال هشتم، شماره 4، صص 57-63. میرخشتی فرزاد. (1375) بررسی رابطه رضایتمندی زناشویی و سلامت روان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. میلانی فر،ب،(1372)، بهداشت روانی، تهران ، انتشارات قومس واگن سلر ، بی ، ار ؛ مک داول ، آر ، دی .(1387) شما و کودکتان ، شیوه صحیح فرزند داری موفقیت آمیز ، ترجمه مختار ملک پور ، اصفهان انتشارات مولانا . والجات ، ایوت . (1380) . طلاق از دید فرزند ، ترجمه فرزانه طاهری ، تهران ، انتشارات پنگوئن هاشمی ، ر، (1376) برسی انواع تعادل ساختار نظام خانواده و رابطه آن با کشمکش های زن و شوهر ، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی ، فردوسی مشهد هترینگتون، ای میویس؛ پارک، راس دی. (1373). روانشناسی کودک از دیدگاه معاصر. ترجمه ی جواد طهوریان... و [دیگران]. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی (معاونت فرهنگی). الیس ، آلبرت ؛ (1997) ، زوج درمانی (ترجمه جواد صالحی و امیر امین یزدی،1375 ) تهران:انتشارات میثاق. منابع غیر فارسی : Donndly, Denice A.(1993). Sexually inactive marriage. The journal of sex Research, 30 (2),171-179 Huston, Tedl. G vangelisti Anital. (1991). Socioemotional behavior and Satisfaction in marial relationships: A longitudinal study. Moorison , Donna Ruane , (1995). The divorce process and young childrens well being .journal of marriage and the family , georgtown university Nichols , William . C , (2000) Hand book of family Development and intervention , Canada , wily Aims, I. (1984).Achievement Attributions and self- Instructions under competitive and Indiviclualist Struuctures.Journal of EducationalPsychology, No. 76, pp. 142-159. Bruce, W.T., Dennis, A. A., and Dennis R.S. (2007). Learning and Motivation strategies: Your Guide to success. Pearson Education. Butler, D. Ly & Winner, P. H. (1995). Feedback and self- regulated learning: A theoretical synthesis. Review of Educational Research.No. 6, pp. 245- 281. Chang, C, Y. (1991). A Study of the relation ship between college students' academic performance and their cognitivetyle, metacognition, motivational and self regulated factors.Educational Psychology, No, 24, pp. 145-161. Chen, C.S. (2002). Self- regulated learning strategies and achivement in an introduction to information systems course. Information Technology,Learning, and Performance Journal. 20 (1), PP 11-24. Latifian, M. (1998).The relationship between motivation, Self – regulation learning strategies and student achievement across the curriculum.Doctoral Dissertation : Macqurie University. Lee, J.K. (2008). The effects of self- regulated learning strategies and system satisfaction regarding learner,s performance. Information andManagement. 40, PP. 133-146. Pintrich, P. R; Smith, D.A; Garcia, T; & Mckachie, W. J. (1993).Reliability and predicative validity of the Motivated Strategies for Learning Questionnaire (M.S.L.Q).Educational and psychologicalMeasurement, 53, PP 801-813. Pintrich, P.R., & De- Groot, E. V. (1990). Motivational and self- regulated learning component of classroom academic performance. Journal ofEducational Psychology,No, 85, pp. 33-40. Pintrich, P.R. (2000). Intraindiyidual differences in student motivational and self – regulated learning. Handbook of self- regulation. San Diego,Academic Press, pp. 451- 502. Schunk, D., & Zimmerman, B. (1994).Self- regulation of learning and performance: Issues and educational applications. Hillsdale, NJ: Erlbaum. Weinstein, C., & Mayer, R. (1986).The teaching of learning strategies.In M. Wolters, G. A. (1999). The relation between high school students, motivational and their use of learning strategies, effort, and classroom.Learning and Individual Differences, No.11, pp. 281-299. Zimmerman, B. J. (1986). Becoming self- regulated learned: which are the subprocesses? Contemporary.Journal of Educational psychology, No.11, pp. 307-313. Zimmerman, B. J. (1995). Self- regulating academic learning and achievement: the emergence of a social Cognitive respective. Journal ofEducational psychology. No. 85, pp. 149-159. Zimmerman, B. J. (1999). A social coghitive of self – regulated academic learning. Journal of Educational psychology. No. 81, pp. 125-134. Zimmerman, B.J. (1989). A social cognitive view of self- regulated learning and academic learning. Journal of Educational Psychology, No. 18, pp. 329-339. Zimmerman. B. J., & Pons, M. (1988). Construct education of a student selfregulated learning. Journal of Educational psychology. No.80, pp. 118-124. Gardner H. Frames of mind: the theory of multiple, intelligences. New York: Basic Books. 1983: 86-91, 155. Austin EJ, Saklofske DH, Egan V. Personality, well-being and health correlates of trait emotional intelligence. Personality and Individual differences, 2005; 38:547-558. Salovy P, Mayer YD. Emotional intelligence. Imagination, cognition and personality, 1990; 9: 185-211. Paunonen SV, Ashton MC. Big five factors and facets and the prediction of behavior. Journal of personality and social psychology.2001; 81: 524-539. Niesser U, Boodoo G, Bouchard T. Intelligence: know and unknown. American psychologist, 1996; 51: 77-101. Liff S. Social and emotional intelligence: Applications for developmental. Journal of Developmental Education.2003; 26:28-35. Furnham A. Gender differences in measured and self – estimated trait emotional intelligence. Sexroles: a journal of research. 2000; 42, 449-461. Mehrabian A. Beyond IQ: Broad-based measurement of individual success potential or "emotional intelligence." Genetic, Social, and General Psychology Monographs. May, 2000. 126: 133-239. Defries J, Polmin R. Nature and nurture during middle childhood. Oxford UK: Black well. 1994:114-132. Abisamra A. The relationship between emotional intelligence and academic achievement in leventh graders.Research project in Education” Auburn University at Montgomery” March 3, 2000. Attaway, N.M. & B.H. Bry (2004).Parenting Style and Blakck Adolescent Academic Achievement.Journal of Black Psychology. Vol. 30, No. 92, 229-247. (http://jpb.sagepub.com/cgi/content.) Black, A.E. & E.L. Deci (2000). The Effects of Instructors Autonomy Support and Students Autonomy Motivation on Learning Organic Chemistry: A self- Determination Theory Perspective. Bronte atinkew, J., K.A. Moor & J. Carrano (2006).The Father-Child Relationship, Parenting Styles and Adolescent Risk Behavior in Intact Families.Journal of family Issues.Vol. 27, No. 6. (http://Jfi.sagepub.com/cgi) Broussard, Sh.C. & Garrison, M.E.B. (2004).The Relationship between Classroom Motivation and Academic Achievement in Elementry school–aged Children.Family and Consumer Research Journal. Vol. 33 (2), 106 – 120 (http://fcs.sagepub.com/cgi/) Burton, K.D., T.E.D. Lydon, D.d. Alessandro & R. Koestner (2006). The Differential Effects of Intrinsic and Identified Motivation on Well–bien and Performance: Prospective, Experimental and Impliciy Approches to Self– Determination Theory. Journal of personality and social psychology. Vol. 9494, 75 0 -762.(http:// www.apa.org.) Chen, x., M. Liu & D. Li (2000). Parental Warmth, Control, Indulgence and their Relations to Adjustment in Chinese Children: A Longitudinal Study. Journal of Family Psychology. Vol. 14(3), 401-419. Chen, x., Q. Dong, H. Zhou (1997).Authoritative and Authoritarian Parenting Practices and Social and School Performance in Chinese Children.International Journal of Behavioral Development. Vol, 21(4), 855-873. (http://jbd.sagepub.com.cgi/) Chirkov, V.I. & R. Ryan (2001). Parent and Teacher Autonomy Support in Russian and US Adolescents: Common Effort and Academic Motivation. Journal of Cross–Cultural Psychology. Vol. 2 (50) 618-635. Deci, E.L., E. Driver, L. Hotchkiss, R.J. Robbins & I.M. Wilson (1993). The Relation of Mothers' Controlling Vocalizations to Children Intrinsic Motivation. Journal of Experimental Child Psychology. Vol. 55, 151-162. Fortier, M.S., R.J. Valler & F. Guay (1995). Academic Motivation and School Performance: Toward a Structural Model. Contemporary Educational Psychology. Vol. 20, 257-274. Gagne, M. (2003).The Role of Autonomy Support and Autonomy Orientation in Prosocial Behavior Engagement.Motivation and Emotion.Vol. 27(3), 199- 223. (http://www.sagepub.com) Ginsburg, G.S. & Ph Bronstein (1993). Family Factors Related to Childrens Intrinsic/Extrinsic Motivational Orientation and Academic Motivation. Child Developement. Vol. 64, 1461-1474. Gonzalelez-Dehass, A.R., P.P. Willems &F.d. Doan Holbin (2005). Examining the Relationship between Parental Involvement And Student Motivation. Educational Psychology Review.Vol. 17(2), 99-12. Ben_Zee, T, Fein, S, inzlicht, M. (2005).Arousal and stereotype threat.journal of experimental social psychology, 5(41), 194-201. Ennis, R.H. (1990). The extent to which critical thinking is subject-specific: Further Clarification. Educational Researcher, 19(1), 13-16. Semerci, Ç. (2011). The relationships between achievement focused motivation and critical thinking, African Journal of Business Management Vol. 5(15), pp. 6185-6180. Holling H, Erhar tm, Ravens s, Sch lak R. Behavioral Problems in Children and Adolescence. J Psychol Gesundheitsschutz.2007 May- Jun; So (S- 6) 784-93. Frank J. Elgar, Christine Arlett, Renee Groves. Stress, coping, and behavioural problems amonge rural and urban adolescents.Journal of Adolescence, oct 2003; 26(5): 574-585. Peterson, c., semmel, a., von Baeyer, c., Abramson, l., metalsky. G.i.& Seligman, M.E.P. (1984). The attributional style questionnaire. Cognitive therapy and research, 3 (2), 287-300 Patterson, T. L. (2007). Psychology therapies for the treatment of schizophrenia.Journal of psychology. Rutter, M; silberg, J; connor, T; simonoff, E. (1999).Genetics and child psychiatry.Journal of child psychology and psychiatry. 41. 19-55. Turner, H.j 2003.The structure of sociloical theory.Seventh edition. Wadsworth..thonson. Ellis, A(1989)rational.emotive couples therapg newyork:bergamon press P.55 Miller, j , ET AL. (2003) ,,trait expressiveness and marital satisfaction: the role of idealization processes,,. Journal of marriage and family Minneapolis. Wood, J; piacentini, J; southam, M; sigman, M. (2006).Family cognitive behavioral therapy for child anxiety disorders.Journal of American academy of child and adolescent psychiatry.46.314-321. Bandura, A (1983). Social learning theory. Englewood cliffs, NJ: prentice-hall, inc. Allison, P. D; Furstenberg, F .F .(1989). How marital dissolution effects children.Developmental 25.708-712. Barkley, R. A; dupaul, G. J; mcmurraY m. b. (1990).A comprehensive evaluation of attention deficit disorder with and without hyperactivity. Journal of consulting and clinical psychology. Davies, P. T; cummings, E. M. (1994). Marital conflict and adjustment.Psychological bulletin. 116. 387-409. Donovan, J. M. (1999). Short- term couple therapy , the Guilford press. A division of Gilford publication. Rezazadeh S.M. The relationship between communication skills and marital Adjustment.Journal of Contemporary Psychology , (1387),2008, 3(1(5)): 43-50. Persian