بهتر است همین ابتدا به شما بگوییم که با تفنگ و لباس های چریکی و یک عملیات شبانه و مخفی سر و کار نداریم. در واقع بازاریابی چریکی یک استراتژی تبلیغاتی و روش بازاریابی نامتعارف است. پس نگران آمادگی بدنی خود نباشید و بر ارتقای مهارت های خود در بازاریابی دیجیتال تمرکز کنید و در این مطلب همراه ما باشید.
بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ (Guerrilla Marketing) چیست؟
بازاریابی پارتیزانی مجموعه ای از اقدامات بازاریابی است که برای راه اندازی یک کمپین بازاریابی و با کم ترین هزینه ممکن و تاثیرگذاری قابل قبول، به کار می رود. ارزان بودن این نوع از بازاریابی، به معنای زمان بر بودن یا پرزحمت بودن آن نیست. در این بازاریابی همه چیز به این بستگی دارد که شما تا چه اندازه می توانید مخاطب خود را شگفت زده کنید. در این استراتژی بازاریابی شما هرچه غیر متعارف تر عمل کنید، بیشتر می توانید توجه مخاطب خود را جلب کنید و او را شگفت زده کنید.
بنابراین وقتی یک استارتاپ جدید برای رسیدن به موفقیت و شوکه کردن دنیای تجارت از استراتژی بازاریابی خاصی استفاده می کند، به آن گوریلا مارکتینگ می گویند. نامتداول بودن، غیر منتظره بودن و غافل گیر کننده بودن از ویژگی های بارز این بازاریابی است. واضح است که برای چنین خصوصیاتی، به حجم زیادی از خلاقیت نیاز خواهید داشت.
تاریخچه بازاریابی چریکی
این بازاریابی اغلب بحث برانگیز بوده است، اما تا اواخر دهه 1970 در شرکت های بزرگ بازاریابی و جریان های اصلی دیجیتال مارکتینگ جایی نداشت. قبل از این دوره، موفقیت تبلیغات شما به این موضوع بستگی داشت که چقدر بودجه شما زیاد است، چقدر در معرض دید قرار می گیرید، و این که آیا برای مخاطب خود جذابیت خاصی دارید یا نه. تنها با این روش ها به دست آوردن سودهای کلان و در عین حال جلب نظر مشتری جدید آسان بود.
قبل از Guerrilla Marketing هدف اولیه تبلیغات این بود که به مردم چیزی بیاموزند. مهم نبود این آموزش در کدام رسانه انجام شود و تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات روزنامه، رادیو، پوستر و غیره در خدمت تبلیغات آموزشی بودند.
اما شرکت ها در نهایت متوجه شدند که این تکنیک آموزش توده ها روز به روز بی اثرتر می شود. مردم هم دیگر حساب کار دستشان آمده بود و فهمیده بودند که چگونه این آموزش ها برنامه ای برای فروش بیشتر است. بنابراین در دهه 1970 همه چیز در دنیای تبلیغات تغییر کرد.
در سال 1984، و زمانی که جی کنراد لوینسن Jay Conrad Levinson کتاب خود را منتشر کرد، شرایط به طور واقعی شروع به تغییر کرد. این انقلاب در بازاریابی بعد از انتشار ایده های لوینسون شدت گرفت. او در کتاب خود که با نام «تبلیغات چریکی» منتشر کرده بود، می گفت که برای گرفتن نتایج چشم گیر و پرسود از تبلیغات، لازم نیست که سرمایه گذاری زیادی انجام دهید. زمانی که این کتاب منتشر شد، حتی لوینسون هم نمی توانست پیش بینی کند که چگونه کسب و کارهای کوچک تحت تاثیر قرار می گیرند و در تبلیغات خود از کتاب او استفاده می کنند.
جذابیت این روش در این است که آموزشی یا موعظه ای در کار نیست. این موضوع باعث می شود که مخاطب تصور کند یا فکر کند که با یک راز روبرو است. هرچند یک کمپین خلاقانه تر و چالش برانگیزتر باشد، توجه بیشتری به آن جلب می شود.
علت موفقیت بازاریابی چریکی چیست؟
همان طور که گفته شد، این نوع بازاریابی در واقع یک روش بازاریابی نامتعارف برای سازمان ها و شرکت های کوچک است تا محصولات و خدمات خود را تبلیغ کنند. امکاناتی که این نوع از بازاریابی در اختیار کسب وکارهای کوچک قرار می دهد، موجب فراگیری آن و موفقیتش می شود. شرکت های کوچک به دلیل کمبود بودجه و کمبود منابع بزرگ، ممکن است از بازار عقب بمانند. اما با کمک این بازاریابی و با کمی خلاقیت، می توانند به اهداف مارکتینگ خود برسند.
این استراتژی نقش مهمی در کسب و کارهای کوچک سراسر جهان ایفا می کند و می تواند موفقیت زیادی هم درپی داشته باشد. چرا که برای آن نیازی به پول زیاد ندارید، در عوض به انرژی، زمان، تخیل و دانش نیاز دارد.
موفقیت این بازاریابی آن قدر چشم گیر و وسوسه انگیر است که شرکت های بزرگ هم نمی توانند آن را نادیده بگیرند.
تفاوت بازایابی چریکی و بازاریابی سنتی
فرض کنید که روزنامه را در دست می گیرید و شروع به خواندن می کنید. در میان صفحات با تبلیغاتی هم مواجه می شوید که سعی دارد به شما آموزش دهد. با بی حوصلگی آن را رد می کنید… این یک تصویر از بازاریابی سنتی است. ساده، پیش بینی پذیر، بدون خلاقیت و حوصله سربر.
در مقابل بازاریابی چریکی همان چیزی است که بازاریابی سنتی، نیست. جالب، خیره کننده و هیجان آور و جذاب. در بازاریابی چریکی، برخلاف بازاریابی سنتی، سعی بر این است که کسب وکار مورد نظر به شکلی متفاوت تبلیغ شود. این که شما با چیز تازه ای روبرو شوید و نسبت به آن کنجکاو شوید یک برد دو طرفه برای شما و آن کسب وکاری است که از این نوع بازاریابی استفاده می کند.
استراتژی های تبلیغات چریکی موفق دارای خصوصات زیر است، که بازاریابی سنتی فاقد آن است:
- باهوش است: یک تبلیغ چریکی موفق باید هوشمندانه باشد تا مصرف کنندگان را به فکر و تفسیر تبلیغات وا دارد.
- قانع کننده است: باید توجه مصرف کنندگان را جلب کند و باعث شود که از تبلیغات قدردانی کنند.
- خاطره انگیز است: باید یک واکنش عاطفی در مصرف کنندگان برانگیزد.
- تعاملی است: چه با محیط اطراف و چه با مصرف کنندگان.
بازاریابی چریکی یا پارتیزانی مناسب چه کسب و کارهایی است؟
این بازاریابی اغلب توسط شرکت ها کوچک و کسب وکارهای نوپا مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به خصوصیات این نوع از بازاریابی که ارزان و بی دردسر است و نیاز به نیروی زیادی هم ندارد، می تواند توسط یک شرکت دونفره هم به کار گرفته شود. اما خب این بازاریابی جذابیت ها زیادی دارد. پس شرکت های بزرگی که منابع خوبی هم در دسترس دارند، دلیلی ندارد که خود را از آن محروم کنند. بنابراین می توان گفت هیچ محدودیتی در استفاده از بازاریابی پارتیزانی وجود ندارد. اما اگر شما یک مجموعه تازه تاسیس هستید و نیاز دارید که خیلی سریع و فوری و چریکی خود را به مردم بشناسانید، این بازاریابی را حتما در دستور کار قرار دهید.
انواع بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ
این بازاریابی انواع مختلفی دارد که شما بر اساس توان خود و کاربردی که در نظر دارید، آن ها را انتخاب می کنید. البته که محکوم به استفاده از تنها یک روش هم نیستید. یک شرکت ارائه دهنده خدمات تبلیغاتی در نیویورک که ALT TERRAIN نام دارد، چهار روش زیر را معرفی می کند:
- خارجی: Outdoor Guerrilla Marketing در این روش، شما بدون آسیب زدن به اموال عمومی، چیزی را به فضای شهری اضافه می کنید. مانند: قرار دادن یک پارچه روی صندلی های پارک.
- داخلی: Indoor Guerilla Marketing این استراتژی هم تفاوت چندانی با نوع قبلی ندارد. تنها تفاوت آن ها، استفاده از فضای اجرایی است. در این نوع از بازاریابی، به جای خیابان و پارک، از فضاهای بسته ای مانند سالن سینما، دانشگاه و رستوران استفاده می شود.
- کمین رویداد: Event Ambush Guerilla Marketing در این روش ، همان طور که از نامش پیداست، باید در کمین رویدادهای مختلف بنشینید. با استفاده از رویدادهایی مانند کنسرت یا یک جشنواره، بدون آنکه زحمت زیادی کشیده باشید، مخاطب هایی خواهید داشت که می توانید روی آنان تاثیر بگذارید. برای مثال در افتتاحیه جشنواره غذای محلی، می توانید تبلیغات خود را هم انجام دهید. این کار اغلب بدون اجازه از اسپانسر و برگزارکننده ها انجام می شود. پس مراقب خود باشید.
- تجربی: Experiential Guerilla Marketing اگر فکر می کنید که دیگر زمان درس دادن به مردم و تبلیغات یک سویه، سر آمده، بهتر است این روش را استفاده کنید. در بازاریابی تجربی شما می توانید تمام استراتژی هایی که گفته شد را به کار بگیرید. اما تفاوت اساسی در این است که با مخاطب خود تعامل هم دارید.
مزایای بازاریابی چریکی
این شیوه بازاریابی مزایای زیادی دارد. تا این جا جسته و گریخته این مزایا را خوانده ایم، اما بگذارید یک بار دیگر آن ها را مرورو کنیم:
- از بازاریابی دهان به دهان استفاده می کند.
مردم عاشق صحبت در مورد چیزهایی هستند که غیرعادی است و یک کمپین چریکی هم، یک چیز معمولی نیست. این بازاریابی چون غیرمتعارف و خلاقانه است، سر و صدای زیادی ایجاد می کند. درنتیجه دهان به دهان می چرخد و همه در مورد آن صحبت می کنند.
- احساسات را هدف قرار می دهد.
این کمپین ها تعاملی و پرانرژی هستند و احساسات مردم را هدف قرار می دهند و می دانید که احساسات تاثیر زیادی بر تصمیمات خرید دارند. برندهایی که احساسات عاطفی بیشتری را تحریک می کنند، تبلیغات موثرتری هم دارند.
با کمک این استراتژی، می توانید کار خود را انجام دهید و پول زیادی صرف نکنید. این روش هنوز هم مخاطبان زیادی را به دست می آورد و فقط هزینه کمتری نسبت به تبلیغات سنتی مانند تبلیغات تلویزیونی دارد.
مزیت بزرگ این بازاریابی این است که شما در مورد مکان و زمان کمپین خود، آزادی عمل دارید. یعنی می توانید مستقیماً به مکان هایی که می خواهید دسترسی پیدا کنید.
این کمپین های بازاریابی در مکان های غیرمنتظره و در زمان های غیرقابل پیش بینی ظاهر می شوند که باعث می شود مردم آن ها را به خاطر بسپارند. در این بازاریابی شما روال عادی روزمره را تغییر می دهید.
- بازخورد مثبت به دست می دهد.
این کمپین ها اغلب بازخورد بسیار مثبتی از سوی مصرف کنندگان دارند. آن ها به شما این فرصت را می دهند که با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید. به علاوه، اجرای آنها بسیار هیجان انگیز و سرگرم کننده است.
- تصویر نام تجاری را می سازد.
این استراتژی خاص، به ساخت تصویر برند شما کمک می کند و میتواند برند شما را هوشمندانه، برونگرا یا منحصربه فرد جلوه دهد.
- به وایرال شدن کمک می کند.
در نهایت این تبلیغات بسیار جذاب هستند. این موضوع باعث می شود که مردم آن را در شبکه های اجتماعی خود پست کنند و به اشتراک بگذارند و شما بیشتر دیده شوید.
تکنیک های بازاریابی چریکی
برای این نوع از بازاریابی، لازم است شما تکنیک هایی را به کار ببندید تا بتوانید موفقیتی که انتظار دارید را به دست بیاورید. در ادامه این تکنیک ها را با هم می خوانیم:
- مخاطبان خود را تعیین کنید.
اگر ندانید که این تبلیغات برای چه کسانی است، ممکن است به بی راهه بروید. پس باید در ابتدا برای خود و تیم خود روشن کنید که می خواهید روی چه کسانی تاثیر بگذارید. بعد نیازهای آنان را بررسی کنید و بدانید که چه چیزی می تواند آن ها را میخکوب کند.
این کمپین ها مکان محور هستند. یعنی با توجه به مکان مورد نظر است که طراحی و ایده پردازی کمپین تبلیغاتی انجام می شود. پس آن را دست کم نگیرید.
این مورد اساس بازاریابی پارتیزانی است. از هیچ تبلیغات دیگری کپی نکنید و مثل هیچکس دیگری نباشید و بروید برای فتح صحنه.
- از تمامی ایده ها استقبال کنید.
بالاخره خلاقیت انسان محدودیتی هم دارد. پس از هرکسی که می توانید در تیم خود و بیرون از آن کمک بگیرید. شاید حتی چراغ ذهن شما برای یک کمپین تبلیغاتی فرزند خواهر یا برادرتان باشد.
- ارتباط کمپین تبلیغاتی را با کسب وکارتان حفظ کنید.
آن چه که طراحی و اجرا می کنید، باید به فعالیت شما مرتبط باشد. روی کار خود تمرکز کنید و آن را در مرکز تبلیغات خود قرار دهید.
- ارزیابی و بررسی را فراموش نکنید.
لازم است پس از اجرای ایده، جوانب مختلف آن را بررسی کنید و ببینید که در چه مواردی موفق بوده اید. همچنین لازم است شکست ها و دلایل آن را هم مورد سنجش قرار دهید.
کسب و کارهای کوچک چگونه از بازاریابی چریکی استفاده می کنند؟
در اصل و از ابتدا، این شیوه بازاریابی برای کسب و کارهای کوچک مناسب شناخته می شد. شرکت های کوچک و نوپا با بودجه کم و زحمت کم، می توانند کار تبلیغاتی خود را انجام دهند و در ذهن مخاطب، خود را جا بیاندازند. معرفی برند و یک مجموعه کار دشواری است و البته با این روش بازاریابی، شما می توانید آن طور که می خواهید این کار را انجام دهید. اگر شما هم یک کسب و کار تازه تاسیس و جدید هستید، بدانید که با استفاده از این روش، بدون هیچ محدودیتی، مخاطب خود را گیر می اندازید تا به او معرفی شوید.
کسب و کارهای بزرگ چگونه از بازاریابی چریکی استفاده می کنند؟
این استراتژی بازاریابی اگر که به درستی انجام شود، می تواند برای شرکت های بزرگ و معتبر نیز کارساز و موثر باشد. اما یک خطر بالقوه وجود دارد. از آنجایی که کمپین های چریکی از ابتدا برای آشنایی با یک برند جدید ساخته می شوند، مستقیماً با احساسات خام بازی می کنند. پس اگر به درستی اجرا نشوند، ممکن است به نتایج فاجعه باری منجر شوند. در این صورت نتیجه ممکن است برعکس باشد و تبلیغ شرکت، به ضد خود تبدیل شود، مخاطب با برند احساس بیگانگی کند و دیگر آن را دوست نداشته باشد.
نمونه های بازاریابی چریکی ایرانی و خارجی
نمونه های ایرانی و خارجی زیادی در مورد این نوع از تبلیغات وجود دارد:
تصویر زیر نمونه ای از تبلیغات یک مرکز دندانپزشکی است، که به تازگی تاسیس شده است.
مارس با وجود آنکه شناخته شده است، بازهم از این روش برای تبلیغات خود استفاده کرده. لابد شما هم انتظار ندارید که در اتوبان، یک مارس بزرگ در حرکت را ببینید.
اما نمونه های ایرانی موفقی نیز در این زمینه وجود دارد:
شرکت آب و فاضلاب با این گرافیگ، می خواهد ما را از بحران آب، آگاه کند.
رونیکس هم از فضای عمومی استفاده کرده است و با این تبلیغ خلاقانه، قدرت دریل های خود را به نمایش می گذارد.
جمع بندی
بازاریابی پارتیزانی یا چریکی یک استراتژی بازاریابی هیجانی، غیر متعارف و مقرون به صرفه است. این روش برای مشاغلی که به دنبال افزایش آگاهی از برند یا معرفی محصولات و خدمات جدید به مخاطبان با بودجه بازاریابی محدود هستند، بسیار عالی است. این بازاریابی مخاطب را مجذوب خود می کند. بنابراین، برای استارت آپ ها، کسب وکارهای کوچک و کسب وکارهایی که چندان شناخته شده نیستند بسیار عالی است. زیرا این کمپین باعث می شود مردم بخواهند درباره کسب وکار شما بیشتر بدانند.
قیمت: 350٬000 تومان
قیمت: 250٬000 تومان
قیمت: 280٬000 تومان
قیمت: 180٬000 تومان
قیمت: 320٬000 تومان
قیمت: 95٬000 تومان
قیمت: 120٬000 تومان
قیمت: 180٬000 تومان
قیمت: 150٬000 تومان
قیمت: 170٬000 تومان
