فصل دوم پایان نامه ارشد و پیشینه تحقیقاتی نظریه های کیفیت زندگی

فصل دوم پایان نامه ارشد و پیشینه تحقیقاتی نظریه های کیفیت زندگی

دسته بندی : وورد

نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 21 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت در سال 2000 این مفهوم را به این صورت تعریف کرده است: کیفیت زندگی، درک افراد از موقعیت خود در زندگی از نظر فرهنگ، سیستم ارزشی که در آن زندگی می کنند، اهداف، انتظارات، استانداردها و اولویت هایشان می باشد، پس کاملاً فردی بوده و توسط دیگران قابل مشاهده نیست و بر درک افراد از جنبه های مختلف زندگی شان استوار است. به رغم آنکه توافق کلی در تعریف کیفیت زندگی وجود ندارد، پژوهشگران بر سه ویژگی مهم آن شامل چند بعدی بودن، ذهنی بودن و پویا بودن اتفاق نظر دارند. کیفیت زندگی موضوعی چند بعدی است و دارای ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و روحی است. این ویژگی با تعریفی که امروزه از سلامتی داریم منطبق است. در ادبیات علوم اجتماعی ، توسعه اجتماعی نخست مترادف با تکامل اجتماعی بود . در این دوره بشر در حال حرکت به سوی تمدن بود. ولی در دوره های اخیر توسعه اجتماعی از فرضیه های تکاملی خود جدا شده و روی مسائلی در ارتباط با تامین نیازهای بشری و ارتقاء کیفیت زندگی متمرکز شده است )عباسی، 1391). بنابراین می توان استنباط کرد کیفیت زندگی درک منحصربه فرد هر شخص در مورد اینکه آیا زندگی او با وجود ارتباطی که با خانواده اش، دوستانش و اجتماعش دارد یا برایش رضایت بخش و قابل قبول است یا نه! و همچنین ارضاء فیزیکی، روانی، اجتماعی و اقتصادی برایش موجود است یا نه !که البته این قضیه با توقع شخص از زندگی اش ارتباط دارد )پارک و پارک، 1980 ؛ ترجمۀ شجاعی و افضلی، 1376). همچنین کیفیت زندگی یکی از شاخص های اصلی جامعه است که در بر گیرندۀ مهم ترین عواملی است که در شرایط زندگی در جامعه و رفاه شخصی افراد را تعیین می کنند. کیفیت زندگی یکی از اساسی ترین مقوله های علوم اجتماعی است که در آن پارامترهای غیرمادی چون کیفیت کار، سطح سواد و فرهنگ، استاندارد پزشکی و بهداشت، کیفیت فراغت و تفریح، شرایط محیط زیست، جو سیاسی، احساس خوشبختی انفرادی و حتی آزادی و اتحاد ملی مورد بررسی قرار می گیرند. کیفیت زندگی به عنوان احساس فرد از بهزیستی تعریف شده است، احساسی که اساس اش در رضایت فرد از جنبه هایی از زندگی است که برای وی اهمیت دارد)سیمت و همکاران، 2003). در مراحل آغازین مطالعات تجربی مربوط به کیفیت زندگی ، مطالعات به صورت تقلیل گرایانه و یک بعدی صورت می گرفت. به عنوان مثال، به سال 1981 در شمال غرب انگلستان تحقیقاتی به نام مطالعه کیفیت زندگی انجام شد که طی آن مفهوم کیفیت زندگی محدود به بیماری های روانی مزمن در نظر گرفته شد. در مطالعاتی که بدین سبک در زمینه کیفیت زندگی صورت می گرفت ، آن را به عنوان نقطه ای محوری جهت ارزشیابی بهداشت روانی تلقی می کردند . در طی دو دهه گذشته مفهوم کیفیت زندگی از مفهوم روان شناختی صرف به یک مفهوم چند بعدی مبدل شده است. این برداشت چند بعدی از مفهوم کیفیت زندگی در سنجش و ارزیابی کارایی سیاست های رفاه اجتماعی نقش عمده ای را ایفا می کند. آنچه که امروزه در حوزه رفاه اجتماعی و بهزیستی اهمیت دارد، اتخاذ دیدگاهی از کیفیت زندگی است که بتواند ابعاد اجتماعی، اقتصادی، روانی و زیستی را پوشش دهد. به طوری که هدف اصلی آن ، بیشتر بررسی چند بعدی انسان می باشد (غفاری و امیدی، 1388). انسان شناسان نیز در این زمینه معتقدند که زندگی بشر دارای دو بعد است: سطح: این بعد به جنبه های آشکار زندگی اشاره دارد. عمق: به جنبه های پنهان و نادیدنی زندگی بشر اشاره دارد. در این بعد آخریست که فهم و شناخت ما از زندگی شکل می گیرد. آنجا که سلامتی را رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی می دانیم (غفاری و امیدی، 1388). محققان علوم انسانی از جنبه های مختلف به بررسی کیفیت زندگی پرداخته اند و نشان داده اند که عوامل مختلفی از جمله سلامت جسمانی، سلامت روانی، روابط اجتماعی، سلامت محیط، درآمد، اوقات فراقت، عقاید مذهبی و غیره بر کیفیت زندگی تاثیرگذار هستند.سلامت یکی از نشانگرهای کیفیت زندگی است و بعضی آن را مترادف با خوشحالی و رضایت از زندگی و برخی هم معنی با بهزیستی می دانند (فرانس ،1993). 2- 2- 3- 1- چند نظریه دربارۀ کیفیت زندگی کالمن (1984) می گوید که کیفیت زندگی گستردگی و انبساط امید و آرزو است که از تجارب زندگی ناشی می شود (عباسی، 1391). فرانس (1993) «کیفیت زندگی، ادراک فرد از از رفاه است که به نظر می رسد از رضایت یا عدم رضایت در حیطه های اصلی زندگی ناشی می شود (عزیزی و ابرقوی، 1389). کیفیت زندگی، ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی است که محدود به تجارب - اعتقادات، انتظارات و ادراک بیمار است (تستا و سیمونسون، 1996). زان در سال 1992 کیفیت زندگی را درجه رضایت در تجارب زندگی فرد می داند، وی می گوید کیفیت زندگی ، شامل رضایت از زندگی ، رضایت در تصور از خود ، سلامت و فاکتورهای اجتماعی و اقتصادی است )برگر ،1998). سازمان بهداشت جهانی نیز کیفیت زندگی را این گونه تعریف می کند: «ادراک افراد از موقعیتشان در زندگی، در متن فرهنگ و نظام های ارزشی که در آن زندگی می کنند و در ارتباط با اهداف، انتظارات، ارتباطات و نیازهایشان است )پوراسلامی، ایار و سرمست، 1379). علی رغم اختلاف نظرهایی که در تعریف کیفیت زندگی وجود دارد، توافقی ادراکی در بین متخصصین وجود دارد. اکثر متخصصین موافق این امر هستند که کیفیت زندگی شامل ابعاد مثبت زندگی می شود و مفهومی چند بعدی است) دهداری، 1381). در یک مفهوم دیگر کیفیت زندگی با سلامت مشخص می شود و در ارتباط با آن است. موضوع سلامت از بدو پیدایش بشر در قرون و اعصار متمادی مطرح بوده است اما هر گاه از آن سخن به میان آمده عموماً بعد جسمی آن مد نظر گرفته و کمتر به سایر ابعاد سلامت به خصوص به بعد اجتماعی آن توجه شده درسال 1958 سازمان بهداشت جهانی سلامت اجتماعی را به عنوان یکی از سطوح کلی فرد شناسایی کرد( اندرسون، 1995؛ به نقل از لطیفی، موحدی، 1388). 2- 2- 3- 2- ابعاد کیفیت زندگی اکثر متخصصین و صاحب نظران این حوزه معتقدند که کیفیت زندگی داری 6 بعد است (دهداری، 1381). بعد فیزیکی اجتماعی روانی جسمی روحی محیطی بعد فیزیکی : این بعد بیشتر از تعبیر ابعاد، معیارهای اندازه گیری نتایج را نشان می دهد. سئوالات مربوط به بعد فیزیکی شامل : سئوالات درباره قدرت ، انرژی ، توانایی برای انجام فعالیتهای روزمره و خود مراقبتی می باشد. این سئوالات به طور عمومی با ارزیابی پزشکان از وضعیت عملکردی و احساس بهتر بودن در ارتباط است. بعد اجتماعی : احساس بهتر بودن از لحاظ اجتماعی اشاره بر این دارد که کیفیت ارتباطات افراد با خانواده، دوستان ، همکاران و اجتماع چگونه است. بعد روانی : احساس بهتر بودن از لحاظ روانی،اغلب در ارتباط با مراقبتهای بهداشتی از اهمیت قابل ملاحطه ای برخوردار است. شایع ترین نشانه های روانی که مورد بررسی قرار می گیرند عبارت اند از : اضطراب، افسردگی و ترس. بعد جسمی : این بعد به علائم بیماری و عوارض جانبی درمان مثل درد اشاره دارد. بعد روحی : احساس بهتر بودن از لحاظ روحی به این مفهوم اشاره دارد که زندگی هرکس هدف و معنایی دارد. بعد محیطی : این بعد به این مقوله اشاره دارد که کیفیت محیط پیرامون زندگی بشر برای زیست چگونه است و اینکه افراد آیا اثرات خارجی مثبت بر محیط زیست خود و سایرین می گذارند یا نه؟ و یا اینکه تا چه حد سعی می کنند تا اثرات خارجی منفی تعاملات خود را کاهش دهند) دهداری، 1381). 2- 3- پیشینه پژوهش 2- 3- 1- پیشینه داخلی